5 JAAR

Op de derde dag dat hij naar de fröbelschool moest weigerde Jannes 's morgens zijn jas aan te trekken en ging onder de kapstok met zijn gezicht tussen de jassen staan. Kom hier! riep zijn moeder Rie, die op dit uur geen geduld had en greep hem bij de arm. Maar Jannes wrong zich los en bleef tussen de jassen staan. Wat is er? zei Rie geërgerd. Zij draaide Jannes met een ruk om en zag tranen in zijn ogen.

De fröbelschool van Jannes was ondergebracht in een houten barak achter de grote school. Het was een vooroorlogs type, de buitenwanden van bleekgroen geschilderd triplex,van boven gedekt met dakleer. Sinds het begin van de oorlog was er geen onderhoud meer aan gedaan. Het inwendige rook naar lysol, de deuren klemden en als iemand door de gang rende dan rammelden de vensterglazen in de sponningen. 's Winters koud, 's zomers benauwd, niet opgewassen tegen de drom bevrijdingskinderen en nooit, nee nooit een rustig ogenblik.

Het didactisch materiaal bestond voornamelijk uit metaaldraad om daar houten kralen op te rijgen, vouwpapier, een zandbak en natuurlijk de beroemde blokkendozen, ontwikkeld door Friedrich Fröbel hemzelf. Maar de dozen waren incompleet en de blokken versleten en kleurloos, de zandbak was achter kippengaas en het vouwpapier voor de zelfontwikkeling, dat was op. Zo werd de speelgave van de kleuters niet geprikkeld. 

De volgende dag stond Rie de kleuterjuffrouw te woord, staande in de opening van de voordeur, terwijl Jannes in de woonkamer onder de tafel was gekropen. Het gesprek duurde vijf minuten, toen stapte de juffrouw weer op haar fiets en kwam Rie weer binnen. Zo, zei ze met hese stem, je hoeft niet meer. Trek je jas aan, dan gaan we bij tante Jildou op de koffie.