DE KOERS VAN DE EURO

 

September, net als toen. Toen kreeg ik mijn idee en nu werk ik het uit. Mijn eigen afspeeltoverbegint vorm te krijgen. Een superpositie van delftovers, maaktovers, aanmaaktovers en afspeeltovers en zelf ben ik weer een component van andere superposities. Het begint zolangzamerhand een hele stapel te worden, een verzameling van entropische informatie over toestandsveranderingen. Ik treedt in de voetsporen van Diderot met zijn encyclopedisten, ik bouw de eerste entropedie.  Dit is het begin van een entropisch kadaster.

Mijn eigen afspeeltover bestaat nu uit een optelsom van tenminste 50 toverslagen, maar die zijn nog niet allemaal uitgerekend, de som komt voorlopig uit op 5*10⁷ ofwel grootte-orde 1,5*10³/mensleefdag. Daar kan nog veel bijkomen, maar reeds nu is te zien dat het leven van een doorsnee westerse mens een kolossale prijs heeft. Vergelijk dat eens met het aanmaken van één ton staal op klassieke wijze à 4*10⁴ Ook al zijn er grote onnauwkeurigheden in de schattingen, dan nog kunnen we er niet omheen dat de entropieverhoging die nodig is in de biosfeer om een mens één dag te laten leven van dezelfde grootte-orde is als de verhoging die nodig is voor het winnen van één kilo zuiver staal uit de aardkorst. Je gaat je schamen om mens te zijn. Vergelijk dat eens met het leven van een aap: die redt het met een paar bananen per dag!

Dit enorme verschil kan ik niet goed bevatten. Ik heb tijdens de berekeningen vaak gezien dat het exponentiele karakter van de entropie tot flinke sprongen kan leiden - denk maar aan de ballenbak - maar dit?! Heb ik een denkfout gemaakt bij het opbouwen van mijn methode? Heb ik gewoon domme rekenfouten gemaakt? Of is het alleen maar juist? Het bange gevoel bekruipt mij dat het resultaat gewoon juist is.

Ik besef opnieuw dat de prijs van een ding veel hoger is dan de intrinsieke waarde ervan. Het pandgeld van mijn lijf bedraagt bij benadering 1000 , een fractie van de prijs van het afspelen ervan. Er zijn geen andere kapitaalgoederen te bedenken waaraan tijdens hun leven zoveel wordt uitgegeven om ze in stand te houden, dus dat de entropie ervan op een bepaald niveau wordt gehouden, het zuiverste conservatisme.

Ik had natuurlijk ook kunnen besluiten om de kosten van mijn leven in euro's uit te rekenen. Maar dan, wat is de waarde van de Euro nog, die is afhankelijk van tijd en plaats en dus relatief en dus onbruikbaar om systemen met elkaar te kunnen vergelijken. Daarentegen is de Tover standvastig als de snelheid van het licht, omdat de Tover even diep in de natuur is verankerd.

Hoeveel tovers zou de euro vandaag - 2023 - waard zijn? Wat is de echte eurokoers? Met behulp van alle toestandsveranderingen die ik heb uitgerekend kan ik daar een slag naar  slaan, te beginnen met deze tabel:

artikel		prijs		koers
		€		/ €
1 kg aardappelen		1,67	114	68
1 bloemkool		2,00	112	56
1 tarwebrood		1,20	93	47
1 liter melk		2,16	80	37
1 kg rundvlees		20,80	724	36
1 kg kaas		17,00	610	36
1 liter karnemelk		1,60	63	39
bouw 1 rijtjeshuis		120.000	7.750.000	65
1 kuub drinkwater		2,00	130	65
1 kJ stroom		3,E-05	0,002	61
1 spijkerbroek		100,00	5.891	51

 

 Toelichting:

De gevonden gemiddelde koerswaarde is statisch behoorlijk nauwkeurig. De spreiding is maar klein. Er blijkt dus een bepaalde verhouding te bestaan tussen de waarde van de euro en die van de tover! Let wel: een verhouding die afhankelijk is van tijd en plaats. Nu we dit weten gaat er een wereld open en kunnen we van allerlei artikelen uit de (aan)maaktovers de echte winkelprijs in euro's berekenen! Bijzonder interessant zijn dan weer de delftovers. Een intrigerende vraag is bijvoorbeeld: Hoeveel kost het loslaten van 1 ton CO₂ in de dampkring nu echt in vergelijking met de prijs van de Europeese emissierechten? En wat is de echte prijs van drinkwater?

 

 

 

 

 

 

DE KOERS VAN DE CO₂ - EMISSIERECHTEN

Het bijzondere van de tovermunt is dat je er ook prijzen mee kunt bepalen van zulke ongrijpbare artikelen als bijvoorbeeld de uitstoot van 1 ton kooldioxide in de dampkring. Wat moet de ontvanger voor deze overdracht betalen aan de leverancier? De leverancier is bijvoorbeeld de eigenaar van een maakfabriek waar procesgas wordt verbrand. De ontvanger is de eigenaar van de dampkring, de Overheid. Jarenlang ontving de Overheid de CO₂ om niet, maar sinds 2014 bestaat het Europees emissiehandelssysteem EU EMT en moet er door de leverancier in euro's worden betaald voor de emissies aan de ontvanger, de Overheid. Eigenlijk betaalt Overheid als ontvanger een negatieve prijs voor het krijgen van CO₂ . Om dit zo te regelen wordt gewerkt met het verstrekken van CO₂-emissierechten tegen betaling. Dit lijkt onlogisch: je krijgt iets en je krijgt er nog geld bij, maar thermodynamisch beschouwd is het logisch!

                                                               TERUGVERDIENTIJD WINDMOLEN

Nu wordt er altijd gezegd dat windturbines duurzaam zijn. Maar hoelang doet een windturbine er eigenlijk over voordat hij zichzelf duurzaam, dat wil zeggen entropie-neuraal, heeft terugverdiend? En hoeveel tijd is er dan nog over om echt duurzaam stroom te produceren voor anderen?

Daarvoor wordt de term terugverdientijd gehanteerd, die ik als volgt definiëer:

                  T _terugverdien  = ( Investering windmolenpark ) / (( prijs kJ _{conventioneel} - prijs kJ _wind ) * jaarproduktie kJ _wind )

De terugverdientijd voor het windmolenpark uit Maaktover 32 wordt zo gelijk aan het quotiënt van de gedane investering en het verschil tussen de opbrengsten van de oude grijze stroom  en de nieuwe windstroom. En dit zijn mijn getallen:

De investering voor één molen is                                  2,86*10⁸                volgens Maaktover 32 Windturbine   

De investering voor het windpark met 45 molens is dan  12,9*10⁹ 

Het windpark produceert gemiddeld                                   2,7*10¹²  kJ/jaar    volgens Aanmaaktover 5 Windstroom

De prijs van conventionele stroom is anno 2024                 0,0012   /kJ          ,,        Aanmaaktover 4 Stroom

Idem                                      windstroom                       0,0003     ,,              ,,       Aanmaaktover 5 Windstroom

Het prijsverschil is                                                           0,0009     ,,

Invullen geeft 

                                                        T _{terugverdien entropie} = 12,9*10⁹ / (0,0009 * 2,7 * 10¹² ) = 5,0 jaar

 

Er is in de tovers van uitgegaan dat de totale levensduur van de molen 40 jaar bedraagt. Dit is 2 x zoveel als de 20 jaar waarop de meeste windmolens worden afgeschreven.

Maar rekenend met 1 x vervangen van het complete loopwerk plus al de wieken en dat naast het gewone onderhoud, dan is het denkbaar dat de toren het wel 40 jaar uithoudt. De afschrijftermijn van 20 jaar is denkelijk meer een risicomijdende financieringskeuze in combinatie met winstbejag dan een realistische technische inschatting. Je zult intussen wel begrepen hebben dat terugverdientijd heel wat anders betekent dan afschrijftermijn.

 

Tot slot dalen we af uit onze toverwereld naar de gewone euro-wereld en kijken hoe de euro-terugverdientijd van een  windmolen van 5 MW op het land is. Uit de bronnen halen we de volgende cijfers anno 2024:     

		windpark	maxima centrale	eenheid
Aantal molens		10	nvt
Levensduur		20	20	jaar
Vermogen		50	880	MW
Ontwikkelingskosten		3,E+06	3,E+07	euro
Bouwkosten		7,E+07	5,E+08	,,
Operationele kosten		4,E+07	5,E+08	,,
Inkoop gas		0,E+00	6,E+09	,,
Afbraakkosten		8,E+05	5,E+06	,,
Uitgaven totaal		1,E+08	7,E+09	,,
Produktie stroom totaal		1,E+13	3,E+14	kJ
Kostprijs		0,000008	0,000025	euro/kJ
		0,03	0,09	euro/kWh
T terugverdien		9,8	100	jaar

   Toelichting:  

 

 

                                                  Miste Karl Marx de ekologische kwestie?

Een vraag die Marxistische ideologen sinds het verschijnen van het rapport van de Club van Rome bezig houdt is of hij wel oog had voor de negatieve effecten van de inwerking van het menselijk handelen op natuur en milieu, of dat hij alleen maar geobsedeerd was door de tegenstelling bourgeois-proletariaat.

Wij gaan de analyse van Karl vergelijken met de Bewonersovereenkomst  Villa Entropie en beantwoorden daarna de hierboven gestelde vraag.

Karl heeft met hulp van mede-ideoloog Engels  zijn sociaal-ekonomische analyse in de periode 1870-1890 gepubliceerd in drie omvangrijke delen onder de titel Het Kapitaal I, II en III. Dat is teveel van het goede om in een enkel artikel door te nemen. Maar gelukkig heeft hij de kernbegrippen die hij in deze geschriften uitwerkt al in 1849 kort en bondig in mensentaal in de Neue Rheinische Zeitung samengevat onder de titel Lohnarbeit und Kapital. Wij mogen aannemen dat dit een betrouwbare en volledige bron is, want het Communistisch Manifest verscheen vlak ervoor op 22 april 1848.

Loonarbeid en Kapitaal is in 1935 in Nederland in onze taal heruitgegeven:

Karl Marx

LOONARBEID EN KAPITAAL

met een inleiding door Friedrich Engels

marxistische bibliotheek

deel 9

prijs f 0,30

Uitgeverij PEGASUS

Amsterdam 1935

 

→ Kapitalist

Karl: De kapitalist is de eigenaar van een deel van het kapitaal. De arbeider bezit geen kapitaal, maar maakt er deel van uit.

In de Villa Entropie is een individuele Bewoner eigenaar van een individueel Domein waar hij/zij tevens deel van uitmaakt. De Omgeving is van alle Bewoners tezamen en er is een onmiddellijk voortschrijdend gezamenlijk Besluit over het Beheer van Omgeving en Domeinen. In de tijd van Karl werd deze idee vormgegeven door de Fransman Pierre-Joseph Proudhon in zijn boek Qu'est-ce que la propriété? (Wat is eigendom?) Proudhon noemde zich anarchist omdat hij het logisch vond dat als iedereen in de gelegenheid wordt gesteld om te arbeiden en te leven van de vruchten van die arbeid, er geen gezag meer nodig is. Vanuit die idee kwam hij erop uit dat arbeiders in loondienst als loon de echte waarde van hun produkten moesten krijgen. Karl verweet hem de gebruikswaarde van de geproduceerde waar en de waarde van de geleverde arbeidskracht door elkaar te halen en de winst van de kapitalist te verwaarlozen.

In de Bewonersovereenkomst bestaat dit probleem niet omdat in de prijzen van de tovers de waarden van alle toestandsveranderingen zijn verrekend die nodig zijn om te komen tot de produkten onder ‘Klaar’, dit inclusief de direkt dan wel indirekt geleverde menskracht tot en met die van de koning toe.

 

→ Loonarbeid

Ook wel arbeidsloon, prijs van de arbeidskracht.

 

→ Levenswerkzaamheid

Karl: De arbeidskracht is dus een waar, die haar bezitter, de loonarbeider, aan het kapitaal verkoopt. Waarom verkoopt hij ze? Om te leven. De werkzaamheid van de arbeidskracht, de arbeid, is echter de levenswerkzaamheid van de arbeider zèlf, zijn eigen levensuiting. En deze levenswerkzaamheid verkoopt hij aan een derde om zich de nodige levensmiddelen te verzekeren. Zijn levenswerkzaamheid is voor hem dus slechts een middel om te kunnen bestaan. Hij werkt om te leven. Hij zelf rekent de arbeid niet als een deel van zijn leven, hij is veeleer een offer van zijn leven.Hij is een waar, die hij aan een derde heeft verkocht. Het product van zijn werkzaamheid is derhalve ook niet het doel van zijn werkzaamheid.(…) Wat hij voor zichzelf produceert is het arbeidsloon in koperen munten om daarmee zijn kelderwoning en mischien een katoenen jas te kunnen betalen.

In de Villa Entropie geldt: iedere Bewoner krijgt uitbetaald precies zoveel als hij behoeft om gelukkig te leven en te werken. In de Afspeeltover Mens is alles, wat daartoe nodig is, opgenomen. Deze afspeeltover is gelijk aan de levenswerkzaamheid. En het werk dat hij/zij doet is ten dienste van alle Bewoners die op hun beurt werk verrichten ten dienste van alle bewoners en dus ook van hem/haar.

→ Waarde

 Karl: Hun waar, hun arbeidskracht, ruilen de arbeiders tegen de waar van den kapitalist, tegen het geld, en wel geschiedt deze ruil in een bepaalde verhouding. (…) Dat geld drukt dus de verhouding uit, waarin de arbeidkracht tegen andere waren wordt geruild, de ruilwaarde van zijn arbeidskracht. De ruilwaarde van een waar nu, in geld berekend, heet haar prijs. Het arbeidsloon is dus slechts een speciale naam voor de prijs van de arbeidskracht die men gewoonlijk de prijs van de arbeid noemt, voor de prijs van deze eigenaardige waar, die geen ander reservoir heeft dan mensenvlees en bloed.

Ik moet nu sterk aan he gommetje van mijn moeder denken, want de prijs van de arbeid, het loon dus, is nooit standvastig objectief te berekenen, maar onderhandelbaar en dan heb ik het nog niet eens over de instabiele waarde van het geld zèlf. In Villa Entropie is evenwel het tovergeld, de Tover dus, standvastig verankerd in de natuur. En de prijzen worden per toestandsverandering nauwkeurig gemeten met een objectieve meetlat en niet door mensen met hun humeuren vastgesteld. Dat had Karl eens moeten weten! Maar na 1849 moest nog ruim 40 jaar worden gewacht voordat Ludwig Boltzmann hierover zijn licht liet schijnen.

→ Natuur

Karl: De mens leeft in stofwisseling met de natuur. (…)De natuur is het anorganische lichaam van de mens.(…) In de produktie beïnvloeden de mensen niet alleen de natuur maar ook elkaar. Zij produceren alleen door op een bepaalde manier samen te werken en hun werkzaamheden wederzijds te ruilen. Om te produceren, treden zij in bepaalde betrekkingen en verhoudingen tot elkaar en slechts binnen deze maatschappelijke betrekkingen en verhoudingen heeft hun inwerking op de natuur, heeft de produktie plaats.

Uit dit citaat blijkt opnieuw dat Karl mens, dier, plant, ja de hele biosfeer als een enkel systeem zag. In zijn analyse beklemtoont hij dat het een voortschrijdend dynamisch systeem is. Met deze denkwijze, later door anderen dialektisch materialisme genoemd, is hij één van de wegbereiders van het thermodynamisch denken van Ludwig Boltzmann met zijn statistiek van microtoestanden,  van de toestandsvergelijking van Van der Waals voor gassen en vloeistoffen, van Hilbert’s vectorruimte als toestanden-ruimte, van de toestandsvergelijking van Erwin Schrödinger voor het sub-atomair niveau, van de ekonometrie van Jan Tinbergen over macro-toestanden van dynamische ekonomische systemen   en van de systeemdynamica van Jay Forrester van de Club van Rome.

→ Arbeidsdeling

Karl: Wanneer nu een kapitalist door grotere arbeidsdeling, door het toepassen en de verbetering van nieuwe machines, door op voordeliger wijze en op massale schaal gebruik van de natuurkrachten te maken, het middel gevonden heeft, om met dezelfde som arbeid of opgehoopte arbeid een grotere som produkten, waren te scheppen dan zijn konkurrenten, wanner hij b.v. in dezelfde arbeidstijd waarin zijn konkurrenten een halve el linnen weven, een hele el produceert, hoe zal deze kapitalist dan te werk gaan? (…) Dat is de wet die de burgerlijke produktie steeds uit het oude spoor werpt en het kapitaal dwingt de produktiekrachten van de arbeid op te voeren, omdat het die reeds opgevoerd heeft, het is de wet die hem geen rust gunt en voortdurend inblaast: vooruit! vooruit!

Met hedendaagse bewoordingen: Doordat toenemende automatisering krijgt de arbeider slechts de overblijvende gedeelten van de produktielijn toebedeeld. Zijn werk wordt daardoor eenvoudiger, routinematiger en daardoor minder waardevol en de arbeider krijgt lager loon. Bovendien neemt de hoeveelheid werk af waardoor arbeiders met elkaar gaan concurreren, dus opnieuw lager loon. En kleine kapitalisten verworden tot arbeider: opnieuw lagere lonen. De laatste overgebleven grote kapitalisten zullen tenondergaan en: als tegelijk voornaam en barbaars heerschap sleept het de lijken van zijn slaven met zich in het graf, gehele arbeidershekatomben, die in de krisissen ten onder gaan.

In Villa Entropie speelt dit niet want het loon in Tovers dat iedere Bewoner krijgt komt precies overeen met de totale prijs van al de toestandsveranderingen die nodig zijn voor het afspelen van zijn/haar leven.

→ Krisis

De ekologische kwestie heeft hij dan ook niet gemist, integendeel: hij was één der eersten die ervoor waarschuwde. In zijn geschriften analyseerde hij scherp en werkte zorgvuldig zijn diagnose uit. Helaas zette hij zich niet aan een even zorgvuldige uitwerking van een therapie, maar volstond met de kreet 'revolutie'. Denkelijk door dit laatste hebben veel van zijn volgelingen tot ver in de twintigste eeuw de ekologische kwestie wèl gemist. Zij hadden alleen maar oog voor de kleine kwaliteit van die ene arbeider, of misbruikten het Marxisme voor eigen politiek gewin, maar hadden geen oog voor het vergaan van de grote kwaliteit: dat de meest waarschijnlijke kwaliteit waarnaartoe het dynamische wereldsysteem evolueert een voor alle mensen onleefbare toestand zal zijn.